گفتگوی ویژه خبری خبرنگار مددکارنیوز با بنیانگذار رسانه تاب آوری ایران دکتر جواد طلسچی یکتا نسبت به اهمیت ارتقاء سطوح کمّی و کیفی سوادرسانه ایِ خانواده ایرانی با هدف ایجاد مصونیت روانی، فرهنگی و اجتماعی تأکید نمودند.
سواد رسانهای: سپری برای سلامت روان خانواده در عصر اطلاعات
دکتر جواد طلسچی یکتا بنیانگذار رسانه تابآوری ایران، در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری مددکارنیوز بر اهمیت سواد رسانهای در ارتقاء بهداشت روان اجتماعی تأکید کردهاند.
اظهارات ایشان بهخوبی لزوم مجهز شدن خانوادهها به این مهارت حیاتی را در دنیای امروز که مملو از هجوم دادههای اطلاعاتی متنوع با اهداف گوناگون است، بازگو میکند.
چرا سواد رسانهای برای خانوادهها ضروری است؟
در شرایطی که هر خانواده در معرض بمباران اطلاعاتی از کانالهای مختلف قرار دارد، سواد رسانهای به مثابه یک مصونیت روانی-اجتماعی عمل میکند.
همانطور که دکتر طلسچی یکتا اشاره کردهاند، پایین بودن سطح سواد رسانهای در خانوادهها، آنها را در برابر دادههای گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بیدفاع میگذارد.
این بیدفاعی، امنیت عاطفی، روانی و اجتماعی خانواده را به خطر انداخته و میتواند منجر به بروز تعارضات و تضادهای فکری و فرهنگی با همسالان و سایر بخشهای جامعه شود. در نهایت، این وضعیت به انزوای فرد یا خانواده و بسیاری از تبعات ناخوشایند دیگر میانجامد.
سواد رسانهای چگونه به سلامت روان کمک میکند؟
سواد رسانهای فراتر از توانایی خواندن و نوشتن است. این مهارت شامل توانایی دسترسی، تجزیه و تحلیل، ارزیابی و تولید محتوای رسانهای است.
در عصر حاضر که اخبار جعلی (فیک نیوز)، اطلاعات نادرست و محتوای هدفمند با دستور کار مختلف به سرعت منتشر میشوند، توانایی تمایز بین اطلاعات معتبر و غیرمعتبر حیاتی است.
با افزایش سواد رسانهای، افراد و خانوادهها میتوانند:
تشخیص اطلاعات موثق از غیرموثق: این توانایی به آنها کمک میکند تا از افتادن در دام اطلاعات گمراهکننده و فریبکارانه جلوگیری کنند.
تحلیل انتقادی محتوا: به جای پذیرش کورکورانه، افراد میتوانند انگیزهها، جهتگیریها و تأثیرات احتمالی محتوای رسانهای را مورد بررسی قرار دهند.
مدیریت زمان و محتوای مصرفی: سواد رسانهای به افراد کمک میکند تا از غرق شدن در سیل اطلاعات جلوگیری کرده و محتوایی را انتخاب کنند که برای سلامت روان آنها مفید است.
مقابله با فشارهای اجتماعی و رسانهای: با آگاهی از تاکتیکهای رسانهای، افراد کمتر تحت تأثیر فشارهای اجتماعی، مقایسههای ناسالم و استانداردهای غیرواقعی قرار میگیرند.
تقویت مهارتهای ارتباطی درون خانواده: وقتی اعضای خانواده سواد رسانهای دارند، میتوانند در مورد آنچه میبینند، میخوانند و میشنوند، بحث و تبادل نظر کنند و به درک مشترک برسند. این امر به تقویت انسجام خانواده کمک میکند.
آیندهای با سواد رسانهای قویتر
اظهارات دکتر طلسچی یکتا به درستی یک زنگ خطر و در عین حال یک مسیر امیدبخش را نشان میدهد. ارتقاء سواد رسانهای در جامعه، به ویژه در میان خانوادهها، نه تنها یک نیاز فردی بلکه یک ضرورت اجتماعی برای ساختن جامعهای سالمتر و آگاهتر است.
برای تحقق این مهم، همکاری نهادهای آموزشی، رسانهها و خانوادهها در آموزش و ترویج این مهارت حیاتی است.